Bitkisel Yağlar - Lipitler
Güncelleme tarihi: 16 Nis 2022
Bitkisel Yağlar Nedir?
Oda sıcaklığında yüksek vizkoziteye sahip, karbon ve hidrojen bağlarından oluşan, bitkilerden çeşitli methodlarla elde edilen suyla karışmayan kimyasal yapıda organik bileşenlerdir. Karbonhidrat ve proteinle birlikte 3 temel besin kaynağından bir tanesidir.
Bitkisel Yağ Çeşitleri Nelerdir?
Bitkisel yağları üretim methodlarına göre, kimyasal yapılarına göre, tüketim şekillerine göre sınıflandırmak en doğru tanımlama olacaktır.
Üretim Methodlarına Göre Bitkisel Yağlar ;
Soğuk Sıkım Methoduyla üretilen bitkisel yağlar
Buhar Distilasyonu Methoduyla üretilen bitkisel yağlar
Çözücülü ekstraksiyon Methoduyla üretilen bitkisel yağlar
Üretim methodlarına göre sınıflandırmak istediğimizde bu 3 üretim methodunu baz alabiliriz. Bu 3 method dışında maserasyon yönteminide bitkisel yağ üretim methodları içinde saymak isteyenler vardır fakat maserasyon bir bitkisel yağ üretim methodu değildir. Üretilmiş bir taşıyıcı yağdan yararlanılarak bitkiden basit organik bileşenlerin reaksiyonuyla elde edilen ara mamül elde etme yöntemidir.
Kimyasal Yapılarına Göre Bitkisel Yağlar;
Sabit/Taşıyıcı Bitkisel Yağlar
Uçucu Esansiyel Aromatik Bitkisel Yağlar
Tüketim Şekillerine Göre Bitkisel Yağlar;
Yenilebilir bitkisel yağlar
Sürülebilir bitkisel yağlar
Yenilebilir bitkisel yağlar, yemeklik bitkisel yağlardan veya gıda takviyesi amacıyla tüketilen bitkisel yağlardan oluşan yağlardır.
Sürülebilen bitkisel yağlar ise, haricen kullanılan yenilmesi sakıncalı bitkisel yağlardan oluşan yağlardır.
Sabit/Taşıyıcı Bitkisel Yağlar Nelerdir?
Moleküler yapısı itibariyle kaynama ve buharlaşma noktaları çok yüksek olan, doymuş ve doymamış yağ asitlerinden ve eser miktarda fenolik bileşenlerden oluşan bitkisel yağlardır. Genelde presleme yöntemiyle elde edilmiş olup, tohum ve çekirdeklerden elde edilen bitkisel yağlardır.
Çörekotu Yağı, Susam Yağı, Ceviz Yağı, Nar Çekirdeği Yağı, Üzüm Çekirdeği Yağı, Kuşburnu Yağı, Badem Yağı, Avokado Yağı, Aspir Yağı, Kabak Çekirdeği Yağı, İncir Çekirdeği Yağı, Kayısı Çekirdeği Yağı, Keten Tohumu Yağı, Ceviz Yağı, Ayçiçek Yağı, Zeytinyağı, Pamuk Yağı, Soya Yağı sabit bitkisel yağlara örnektir.
Uçucu/Esansiyel/Aromatik Bitkisel Yağlar Nelerdir?
Moleküler yapısı itibariyle buharlaşma noktaları düşük olan, buhar ile sürüklenebilen yapıda olup yüksek fenolik bileşenler ve terpenler içeren lipitlerdir. Genelde buhar distilasyonu ve çözücülü ekstraksiyon methoduyla bitkilerin kök, gövde, çiçek ve yapraklarından elde edilen yağlardır.
Adaçayı Yağı, Kekik Yağı, Biberiye Yağı, Nane Yağı, Okaliptus Yağı, Portakal Yağı, Limon Yağı, Defne Yaprağı Yağı, Lavanta Yağı, Greyfurt Yağı, Mandalina Yağı, Çay ağacı Yağı, Sedir Ağacı Yağı, Anason Yağı, Kimyon Yağı, Kişniş Yağı, Ardıç Yağı uçucu yağlara örnektir.
Bitkisel Yağların Faydaları ve Zararları Nelerdir?
Bitkisel yağlar doğru kullanımda sağlık problemlerinin giderilmesinde etkili olup, daha kaliteli bir yaşam için olmazsa olmaz ürünlerdir. Vucut sağlığından, ruh sağlığına sayısız fayda barındırırlar. Faydaları yağların çeşitlerine göre değişiklik gösterir.
Dozunda kullanılmaması durumunda ve çeşitli bitkilere alerjisi olan tüketiciler için zararlı olabilirler. Bu durumlarda bir sağlık danışanı nezaretinde kullanılmalıdırlar.
En İyi Bitkisel Yağ Markası ve Üreticisi Kimdir?
Çiftçizade'dir.